Παρακάτω απαντάμε σε διάφορες ερωτήσεις και προβληματισμούς που μπορεί να έχετε σε σχέση με τον βιγκανισμό και το περιβάλλον και την οικολογία.
Η σελίδα αυτή θα ενημερώνεται συχνά, οπότε παρακαλούμε όπως επιστρέψετε και αργότερα για να δείτε απαντήσεις σε περισσότερα θέματα.
Επίσης ενδέχεται να τροποποιηθούν απαντήσεις που έχουν ήδη γραφτεί, ώστε να γίνουν πιο κατανοητές ή να προστεθούν πληροφορίες.
Τελευταία ενημέρωση: 25 Νοεμβρίου 2024
Αν θέλετε να μας στείλετε κάποια απορία ή σχόλιο, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας.
Αν έχετε άλλες απορίες για τον βιγκανισμό, παρακαλούμε όπως δείτε και τις παρακάτω σελίδες:
Βιγκανισμός & Υγεία
Βιγκανισμός & Ηθική
Βιγκανισμός – Τρόπος Ζωής
Απαντήσεις σε Κριτικές κατά των Βίγκαν
Απαντήσεις σε Μιμίδια κατά του Βιγκανισμού
Αν γίνουμε όλοι βίγκαν, τότε τα ζώα θα υπερ-πληθύνουν τη γη.
Τα ζώα έχουν ήδη υπερ-πληθύνει τη γη, εξαιτίας της ζήτησης που υπάρχει για ζωικά προϊόντα.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον Δεκέμβριο του 2019 είχαν καταμετρηθεί 143 εκατομμύρια γουρούνια, 77 εκατομμύρια βοοειδή, 62 εκατομμύρια πρόβατα και 12 εκατομμύρια κατσίκες.
Αναφορά στα αγγλικά: Πληθυσμός των εκτρεφόμενων ζώων
Η βιομηχανία ζωικών προϊόντων δεν μπορεί να περιμένει να αναπαραχθούν με φυσικό τρόπο όλα αυτά τα ζώα, καθώς αυτό θα είχε λιγότερη παραγωγή και θα προκαλούσε ζημία, γιατί έτσι δεν θα μπορούσαν να καλύψουν τη ζήτηση. Για αυτό χρησιμοποιούν τεχνικές όπως τεχνητή σπερματέγχυση και εξαναγκαστική πάχυνση για να παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες ζωικών παραγώγων.
Διαβάστε περισσότερα:
Η τεχνητή σπερματέγχυση των χοίρων
Εξαναγκαστική πάχυνση ζώων | Φουά γκρα
Όσο πιο πολλοί άνθρωποι γίνονται βίγκαν, τόσο λιγότερα ζώα θα αναπαραχθούν με τη βία και έτσι θα μειώνεται ο πληθυσμός τους.
Η φύση μπορεί να ελέγξει τον εαυτό της, αλλά εμείς οι άνθρωποι είμαστε αυτοί που ξεπερνάμε τα όρια και καταστρέφουμε τα πάντα.
Το μόνο ζώο που έχει υπερ-πληθύνει τη γη είναι ο άνθρωπος.
165 εκατομμύρια χρόνια που οι δεινόσαυροι κυβερνούσαν τη γη, δεν την κατέστρεψαν.
65 εκατομμύρια χρόνια μετά την εξαφάνιση των δεινοσαύρων η γη δεν καταστράφηκε.
Αλλά μόνο 300 χρόνια έχουν περάσει από τη βιομηχανική επανάσταση και ήδη μιλάμε για ανεπανόρθωτη οικολογική ζημιά.
Αν γίνουμε όλοι βίγκαν, τότε περισσότερα φυτά θα σπαταληστούν και θα μας τελειώσει το φαγητό.
Ήδη σπαταλούνται περισσότερα φυτά από ότι χρειάζονται για να θρέψουν τα ζώα φάρμας.
Η χρήση γης για την καλλιέργεια των ζώων είναι εξαιρετικά αναποτελεσματική. Χρειάζεται σχεδόν 80% λιγότερη γη για να ταΐσει κάποιον με φυτική διατροφή από ό,τι για να ταΐσει ένα άτομο που τρώει ζωικά προϊόντα, καθώς οι καλλιέργειες καταναλώνονται απευθείας αντί να χρησιμοποιούνται για τη διατροφή των ζώων.
Σύμφωνα με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για την καταπολέμηση της απερήμωσης, χρειάζονται έως και 5 κιλά σιτηρών για να παραχθεί μόνο μισό κιλό κρέατος και μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, 56 εκατομμύρια στρέμματα γης χρησιμοποιούνται για την καλλιέργεια ζωοτροφών για ζώα, ενώ μόνο 4 εκατομμύρια στρέμματα παράγουν φυτά για να τα φάει ο άνθρωπος.
Σύμφωνα με την Greenpeace, αυτή η ανισορροπία στην παραγωγή και την κατανάλωση οφείλεται στην εστίαση στις καλλιέργειες για το κέρδος, όχι στην τροφή για τους ανθρώπους.
Αν το σκεφτούμε, ταΐζουμε 10 φορές περισσότερα χερσαία ζώα από ό,τι υπάρχουν άνθρωποι, περίπου 92 δισεκατομμύρια από αυτά κάθε χρόνο, και τρώνε περίπου 7 φορές περισσότερα φυτά από εμάς. Δίνοντας αυτό το φαγητό απευθείας στους ανθρώπους (και σταματώντας να αναπαράγουμε τα ζώα), θα μπορούσαμε να τερματίσουμε την παγκόσμια πείνα 2,5 φορές.
Δες άρθρο στα αγγλικά – η αποψίλωση των δασών του Αμαζονίου κάνει νέο ρεκόρ, καθώς οι εκτάσεις του Αμαζονίου καταστρέφονται για να καλλιεργηθούν σοδειές για τα ζώα φάρμας (τη στιγμή που ο κόσμος πεινάει).
Ο ΟΗΕ προτρέπει σε παγκόσμιο κίνημα διατροφής χωρίς κρέας και γαλακτοκομικά
Για 1 κιλό λαχανικών χρειάζονται λιγότερα από 400 λίτρα νερού
Για 1 κιλό φρούτων περίπου 1.000
Για 1 κιλό δημητριακών πάνω από 1.600
Αλλά
Για 1 κιλό κοτόπουλου πάνω από 4.000
Για 1 κιλό μοσχαρίσιου κρέατος πάνω από 15.000 λίτρα
Η καλλιέργεια σόγιας προκαλεί ζημιά στο περιβάλλον.
Αυτό ισχύει γιατί η σόγια καλλιεργείται σε τεράστιες ποσότητες καθώς χρησιμοποιείται και ως ζωοτροφή για τα παραγωγικά ζώα. Έτσι, παρόλο που μπορεί να μην τρως απευθείας σόγια, εάν τρως ζωικά προϊόντα, την τρως έμμεσα. Συγκεκριμένα, σχεδόν το 80% της παγκόσμιας σόγιας δίνεται στα ζώα που εκτρέφουμε για τροφή, όπως κρέας, αυγά και γαλακτοκομικά προϊόντα. Στις ΗΠΑ είναι ακόμη υψηλότερο, πάνω από 90%.
Και γνωρίζουμε ότι περίπου το 99% όλης της σόγιας είναι γενετικά τροποποιημένη, πράγμα που σημαίνει επίσης ότι είναι πολύ ψεκασμένο με το περιβόητο ζιζανιοκτόνο γλυφοσάτη.
Προκειμένου να παραχθούν τόσο μεγάλες ποσότητες σόγιας, η γη σε όλο τον κόσμο μετατρέπεται από αρχαία δάση, σαβάνες και λιβάδια σε τοξικές καλλιέργειες σόγιας ΓΤΟ. Εκατομμύρια εκτάρια δάσους του Αμαζονίου, το Cerrado στη Βραζιλία, το δάσος του Ατλαντικού, το Gran Chaco – το δεύτερο μεγαλύτερο δάσος της Νότιας Αμερικής, και το Chiquitano στη Νότια Αμερική και οι βόρειες μεγάλες πεδιάδες των ΗΠΑ καταστρέφονται για να δημιουργηθεί χώρος για περισσότερη παραγωγή σόγιας.
Ο ευκολότερος τρόπος για να σταματήσεις την αποψίλωση των δασών και την εξάντληση των οικολογικών συστημάτων είναι να απομακρυνθείς από τα ζωικά προϊόντα και να τρως απευθείας φυτά.
https://wwf.panda.org/discover/our_focus/food_practice/sustainable_production/soy/
https://soygrowers.com/key-issues-initiatives/key-issues/other/animal-ag/
Αλλά, αν εξακολουθείς να αισθάνεσαι άσχημα για τη σόγια, τότε δεν χρειάζεται να τη τρως για να ζήσεις ως βίγκαν.
Οι βίγκαν τρώνε πολλά προϊόντα που προέρχονται από άλλες χώρες και η μεταφορά τους προκαλεί ρύπανση.
Πράγματι, σήμερα έχουμε μια ποικιλία προϊόντων που διατίθενται στα καταστήματα και πολλά είναι εισαγόμενα. Από σαμπουάν και κινητά τηλέφωνα, μέχρι καφέ που έρχεται από την άλλη άκρη του κόσμου και καταναλώνεται από την πλειοψηφία των ανθρώπων σε καθημερινή βάση, είναι όλα στη διάθεσή μας.
Ίσως κοιτάς ένα αβοκάντο στο κατάστημά σου και σκέφτεσαι τι τεράστια ρύπανση θα προκαλέσεις αν το αγοράσεις (παρεμπιπτόντως το μεγαλύτερο μέρος του καφέ μας προέρχεται από την ίδια περιοχή). Αλλά υπάρχουν καλά νέα.
Ακόμα κι αν η φυτική μας τροφή εισάγεται, εξακολουθεί να προκαλεί λιγότερη ρύπανση από την κατανάλωση ζωικών προϊόντων.
Πολλαπλές μελέτες έχουν δείξει ότι έως και το 20% των παγκόσμιων εκπομπών, οι οποίες είναι τεράστιες, προέρχονται από τη κτηνοτροφία, μέρη από τα οποία προέρχεται περίπου το 98% όλων των ζωικών προϊόντων. Για να το θέσουμε σε προοπτική, αυτή η βιομηχανία συμβάλλει σε περισσότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από όλες τις μορφές μεταφοράς μαζί. Ένα που είναι πολύ προβληματικό είναι το μεθάνιο που παράγουν τα ζώα, το οποίο είναι η αιτία για πάνω από το 25% της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Το μεθάνιο και το μονοξείδιο του αζώτου είναι ισχυρά αέρια του θερμοκηπίου, πολύ ισχυρότερα από το διοξείδιο του άνθρακα. Η βιομηχανία ζώων είναι υπεύθυνη για το 65% όλων των εκπομπών μονοξειδίου του αζώτου, το οποίο είναι 296 φορές πιο επιβλαβές από το διοξείδιο του άνθρακα και παραμένει στην ατμόσφαιρα για 150 χρόνια. Αυτό περιλαμβάνει επίσης τη γαλακτοβιομηχανία. Οι αγελάδες είναι μεγάλα ζώα και παράγουν αυτά τα αέρια σε μεγάλες ποσότητες.
Τα ζωικά προϊόντα καταναλώνουν επίσης το μεγαλύτερο μέρος του νερού της Γης μας – έως και το 70% όλων των διαθέσιμων γλυκών υδάτων και ευθύνονται για περίπου το 90% του παγκόσμιου αποτυπώματος νερού. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται πολύ περισσότερο νερό για την παραγωγή κρέατος από ό,τι τα φυτικά τρόφιμα όπως τα λαχανικά, τα φρούτα, τα δημητριακά ή τα φασόλια.
Κι αν αγοράσω τοπικά ζωικά προϊόντα
Οι περισσότερες από τις εκπομπές τροφίμων μας προέρχονται από διεργασίες στα αγροκτήματα ή από αλλαγή χρήσης γης, επομένως η αγορά τοπικών ζωικών προϊόντων δεν θα κάνει μεγάλη διαφορά.
Φυσικά, όσον αφορά τα φυτά, το καλύτερο είναι να αγοράζεις ντόπια και αφού ζούμε στη σύγχρονη εποχή που έχουμε υγιεινά και θρεπτικά βότανα και φυτά διαθέσιμα, γιατί να μην τα απολαύσουμε και να αποκομίσουμε οφέλη από αυτά. Έτσι, μπορείτε να χαλαρώσετε και να φτιάξετε αυτό το γκουακαμόλε που θέλατε να δοκιμάσετε. Αφού κιόλας υπάρχουν αβοκάντο που παράγονται στην Ελλάδα.
https://www.chaniacoop.gr/προϊόντα/αβοκάντο/
https://climatenexus.org/climate-issues/food/animal-agricultures-impact-on-climate-change/
https://www.fao.org/newsroom/detail/cop26-agricultural-expansion-drives-almost-90-percent-of-global-deforestation/en
https://ourworldindata.org/food-emissions-carbon-budget
Το να ζω έναν οικολογικό τρόπο ζωής είναι αρκετό, ακόμα και αν δεν είμαι βίγκαν.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η κτηνοτροφία είναι η κύρια αιτία αποψίλωσης των δασών, απώλειας βιοποικιλότητας, εξαφάνισης άγριας ζωής και νεκρών ζωνών στους ωκεανούς. Για παράδειγμα, κάθε μερικά δευτερόλεπτα 36.000 τετραγωνικά μέτρα δάσους κόβονται λόγω της κτηνοτροφίας.
Ο τομέας των τροφίμων από μόνος του αρκεί για να ωθήσει την υπερθέρμανση του πλανήτη πέρα από το όριο των 1,5°C.
Πολλαπλές μελέτες έχουν δείξει ότι έως και το 20% των παγκόσμιων εκπομπών, οι οποίες είναι τεράστιες, προέρχονται από τη γεωργία ζώων, μέρη από τα οποία προέρχεται περίπου το 98% όλων των γαλακτοκομικών προϊόντων, του κρέατος και των αυγών μας.
Για να το θέσουμε σε προοπτική, αυτή η παγκόσμια βιομηχανία συμβάλλει σε περισσότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από όλες τις μορφές μεταφοράς μαζί. Ένα που είναι πολύ προβληματικό είναι το μεθάνιο που παράγουν τα ζώα, το οποίο είναι η αιτία για πάνω από το 25% της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Αυτό σημαίνει ότι αυτό που τρώμε έχει περισσότερο αντίκτυπο στο περιβάλλον από οτιδήποτε άλλο.
Η κτηνοτροφία καταναλώνει επίσης το μεγαλύτερο μέρος του νερού της Γης μας – έως και το 70% όλων των διαθέσιμων γλυκών υδάτων, και είναι υπεύθυνη για περίπου το 90% του παγκόσμιου αποτυπώματος νερού. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται πολύ περισσότερο νερό για την παραγωγή κρέατος από ό,τι τα φυτικά τρόφιμα όπως τα λαχανικά, τα φρούτα, τα δημητριακά ή τα φασόλια.
Επομένως, το να πηγαίνετε στη δουλειά με ποδήλατο ή να κάνετε σύντομα ντους είναι ευεργετικό, αλλά μπορείτε να κάνετε μεγαλύτερη διαφορά παραγγέλνοντας ένα μπιφτέκι λαχανικών.
Όταν βρισκόμαστε στο θέμα των μπιφτεκιών, εδώ είναι μερικά ωραία γεγονότα. Τα μπιφτέκια φυτικής προέλευσης από μόνα τους απαιτούν 75 – 99% λιγότερο νερό, 93 – 95 % λιγότερη γη και παράγουν 87 – 90 % λιγότερες εκπομπές από τα μπιφτέκια βοείου κρέατος.
«Μια φυτική διατροφή είναι ίσως ο μοναδικός μεγαλύτερος τρόπος για να μειώσουμε τον αντίκτυπό μας στον πλανήτη Γη, όχι μόνο τα αέρια του θερμοκηπίου, αλλά την παγκόσμια οξίνιση, τον ευτροφισμό, τη χρήση γης και τη χρήση νερού. Είναι πολύ μεγαλύτερο από το να περικόψουμε τις πτήσεις μας ή να αγοράσουμε ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο», δήλωσε ο Τζόζεφ Πουρ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ο οποίος ηγήθηκε της πιο ολοκληρωμένης ανάλυσης της ζημιάς που προκαλεί η γεωργία στον πλανήτη.
Άρα το να ζεις έναν οικολογικό τρόπο ζωής, όπως η ανακύκλωση, η ελαχιστοποίηση της χρήσης πλαστικών προϊόντων, το να μην καπνίζεις κλπ. είναι πράγματι μια πολύ καλή κατεύθυνση, αλλά δεν αρκεί.
Το να οδηγείς ένα οικολογικό αυτοκίνητο ή να χρησιμοποιείς τα ΜΜΜ και να εκπέμπεις λιγότερο CO2 στην ατμόσφαιρα δεν αρκεί όταν υποστηρίζεις τη κτηνοτροφία που εκπέμπει περισσότερο CO2.
Το να χρησιμοποιείς λιγότερα πλαστικά ή και να βοηθάς κιόλας στον καθαρισμό παραλιών δεν αρκεί όταν υποστηρίζεις την κτηνοτροφία που μολύνει το νερό.
Είναι σαν να βοηθάς να φτιάξεις κάτι καλό με το ένα χέρι, αλλά το άλλο χέρι να προκαλεί διπλή ζημιά. Σίγουρα κανείς δεν είναι τέλειος και ό,τι και να κάνουμε θα παράγουμε κάποια σκουπίδια, αλλά ο βιγκανισμός είναι το ελάχιστο καλό που μπορεί να κάνει ο καθένας μας, για να μην πάει χαμένος ο πλανήτης μας.
Οι φάλαινες τρώνε πολλά ψάρια, άρα αν οι Ιάπωνες δεν τις σκοτώσουν, τότε ο πληθυσμός ψαριών θα μειωθεί. Αλλά τώρα που τρώνε και φάλαινες και ψάρια, έχουν περισσότερο φαγητό.
Οι φάλαινες δεν απειλούν τους πληθυσμούς των ψαριών όπως πίστευε κάποτε ο κόσμος και δεν υπάρχει τόση ζήτηση για το κρέας φάλαινας, καθώς κιόλας είναι τοξικό.
Τώρα είναι πιο σημαντικό να σώσουμε τις φάλαινες που έχουν απομείνει (καθώς είναι είδος υπό εξαφάνιση). Ο φαλαινοτουρισμός παράγει περισσότερα κέρδη και μπορεί να υποστηρίξει την τοπική τουριστική βιομηχανία, αλλά και να προσφέρει περιβαλλοντική εκπαίδευση και έρευνα.
Οι φάλαινες διατηρούν τον ωκεανό ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Βοηθούν στη μεταφορά θρεπτικών συστατικών στον ωκεανό. Όταν τρέφονται, κατεβαίνουν στα βάθη, αλλά όταν πρέπει να κάνουν απέκκριση, βγαίνουν στην επιφάνεια.
Με αυτόν τον τρόπο, φέρνουν τα θρεπτικά συστατικά από τα βάθη του ωκεανού, όπου δεν υπάρχει ηλιακό φως για φωτοσύνθεση, στα επιφανειακά ύδατα όπου βρίσκεται το φυτικό πλαγκτόν, το οποίο χρειάζεται αυτά τα θρεπτικά συστατικά. Με την απέκκρισή τους οι φάλαινες γονιμοποιούν το φυτικό πλαγκτόν, καθιστώντας το μια πλούσια πηγή τροφής για τα κριλ και τα ψάρια.
Οι άνθρωποι στη Γροιλανδία δεν έχουν βίγκαν φαγητά να φάνε.
Πρώτα απ ‘όλα, πιθανότατα δεν ζείτε στη Γροιλανδία, επομένως αυτό δεν είναι ένα επιχείρημα που θα μπορούσε να σας εμποδίσει να γίνετε βίγκαν.
Καταλαβαίνουμε ότι μπορεί να έχετε κουραστεί από τη ρύπανση στην πόλη σας, αλλά δεν σας προτείνουμε να μετακομίσετε στη Γροιλανδία ή σε οποιοδήποτε άλλο εξαιρετικά κρύο μέρος.
Τέλος πάντων, ίσως αυτό να ίσχυε πριν από εκατό χρόνια, αλλά σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Μπορείτε να αγοράσετε φρέσκα προϊόντα, κατεψυγμένα λαχανικά και φρούτα, καθώς και ολόκληρα τρόφιμα όπως ρύζι, ζυμαρικά και φασόλια σε καταστήματα ακόμη και σε τόσο απομακρυσμένα μέρη. Μπορείτε επίσης να αγοράσετε εισαγόμενα προϊόντα προσωπικής περιποίησης σώματος, όπως κρέμες προσώπου, λοσιόν σώματος, προϊόντα styling μαλλιών, καθώς και κινητά τηλέφωνα, φορητούς υπολογιστές και όλα τα άλλα τεχνολογικά καλούδια που χρησιμοποιούμε για να ελέγξουμε το instagram και το facebook μας, ακόμη και εκεί.
Η vegan ταξιδιώτης Melissa Cherry πέρασε αρκετούς μήνες ζώντας στη Γροιλανδία το 2019. Με τα λόγια της, «στο Nuuk, θα μπορείς να τρως πολύ καλά ως βίγκαν. Τα περισσότερα από τα εστιατόρια και τα καφέ έχουν υπέροχα μενού για βίγκαν/χορτοφάγους και είναι επίσης εύκολο να μαγειρέψετε συναρπαστικά βίγκαν πιάτα για τον εαυτό σας. Τα σούπερ μάρκετ έχουν μια τεράστια ποικιλία από βίγκαν φαγητά και μπορείτε να βρείτε ακόμη και βίγκαν τυρί, γιαούρτι, σοκολάτα και παγωτό!».
Βίγκαν ακτιβιστές που επισκέφθηκαν τη Γροιλανδία βρήκαν ακόμη και φρέσκα πράσινα μαρούλια, καρότα και πατάτες πεταμένα στα σκουπίδια πίσω από το κατάστημα. Υποθέτω ότι δεν ήταν αρκετά φρέσκα ή ίσως οι άνθρωποι προτιμούσαν να αγοράσουν κρέας.
Τα μικρότερα χωριά της χώρας μπορεί να αποτελούν πρόκληση. Μπορείτε ακόμα να βρείτε ολόκληρα τρόφιμα στα καταστήματα, αλλά θα πρέπει να φτιάξετε το δικό σας βίγκαν γάλα, γιαούρτι και μπιφτέκια.
Η Melissa έδωσε μάλιστα μια πολύ χρήσιμη λίστα με βίγκαν τροφές που μπορείτε να βρείτε στη Γροιλανδία.
https://northtrotter.com/2019/02/28/how-to-survive-as-a-vegan-on-greenland/
Όπως μπορείτε να δείτε, υπάρχει μια ποικιλία τροφών που μπορεί κανείς να φάει. Όσον αφορά τα βίγκαν γαλακτοκομικά και υποκατάστατα κρέατος, όπως είπαμε, οι άνθρωποι μπορούν πάντα να τα φτιάχνουν στο σπίτι από απλά υλικά, και σε πολύ φθηνότερη τιμή. Αν λοιπόν κάποιος θέλει να γίνει βίγκαν, πάντα υπάρχει τρόπος.
Γιατί όμως όλη η ταλαιπωρία να τρώμε περισσότερα φυτά;
Η παραδοσιακή διατροφή σε τόσο κρύα, απομακρυσμένα μέρη αποτελούταν σχεδόν μόνο από κρέας. Και μπορεί να σκεφτεί κανείς ότι πρέπει απλώς να το σεβαστούμε και να συνεχίσουμε να το κάνουμε.
Αλλά αυτές οι σκληρές συνθήκες που ανάγκαζαν τους ανθρώπους στην αρχαιότητα να βασίζονται μόνο σε ζωικά προϊόντα είχαν υψηλό κόστος. Συγκεκριμένα, οι Ινουίτ είχαν τη μικρότερη διάρκεια ζωής 43,5 ετών κατά μέσο όρο. Η οστική τους πυκνότητα ήταν περίπου 12% χαμηλότερη από ό,τι στους ανθρώπους στη Δύση και υπέφεραν από προχωρημένα στάδια αρτηριοσκλήρωσης και οστεοπόρωσης. Ακόμη και οι μούμιες τους είχαν τα ίδια προβλήματα.
Αυτό μας λέει ότι το σώμα μας δεν έχει προσαρμοστεί στη δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε κρέας, ακόμη και αφού το κάνουμε για αιώνες. Οι πρόγονοί μας ίσως δεν είχαν επιλογή, αλλά τώρα έχουμε. Ακόμα κι αν μερικές φορές χρειάζεται λίγη δημιουργικότητα και λίγο μεγαλύτερο μπάτζετ, στο τέλος θα αξίζει τον κόπο. Άλλωστε, δεν υπάρχει μεγαλύτερος πλούτος από την υγεία.
https://ajcn.nutrition.org/article/S0002-9165(23)33582-2/abstract
Βρήκα έρευνες στο διαδίκτυο που καταρρίπτουν όλα όσα λένε οι βίγκαν.
Δεν χρειάζεσαι έρευνες για να σου δείξουν ότι καταστρέφουμε τον πλανήτη.
Μπορείς να πας έξω από ένα σφαγείο και να δεις τι απόβλητα παράγουν.