Veganismos

Βιγκανισμός & Υγεία

Παρακάτω απαντάμε σε διάφορες ερωτήσεις και προβληματισμούς που μπορεί να έχετε σε σχέση με τον βιγκανισμό και την υγεία.

Η σελίδα αυτή θα ενημερώνεται συχνά, οπότε παρακαλούμε όπως επιστρέψετε και αργότερα για να δείτε απαντήσεις σε περισσότερα θέματα.

Τελευταία ενημέρωση: 25 Νοεμβρίου 2024

Αν θέλετε να μας στείλετε κάποια απορία ή σχόλιο, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας.

Δεν νομίζω ότι ο βιγκανισμός είναι υγιής, γιατί του λείπουν θρεπτικά συστατικά όπως ωμέγα-3, B12 και ψευδάργυρος.

Σύμφωνα με την ένωση διαιτολόγων και διατροφολόγων των ΗΠΑ (την μεγαλύτερη ένωση διατροφολόγων στον κόσμο), μια καλά σχεδιασμένη βίγκαν διατροφή είναι υγιεινή και κατάλληλη σε όλα τα στάδια ζωής, από παιδιά, έγκυες γυναίκες, μέχρι και αθλητές και έχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
https://www.andeal.org/vault/2440/web/JADA_VEG.pdf

Μπορείς εύκολα να πάρεις αρκετή πρωτεΐνη, απαραίτητα λιπαρά οξέα, βιταμίνες και μέταλλα, όπως ψευδάργυρο, ωμέγα 3, ασβέστιο, σίδηρο κ.λπ. τρώγοντας μόνο φυτά. Στην πραγματικότητα, έτσι παίρνουν όλα τα θρεπτικά συστατικά τους τα ζώα που τρώνε οι άνθρωποι.
Τα φυτά έχουν επίσης ενώσεις που δεν έχουν τα ζωικά τρόφιμα και είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία, όπως φυτικές ίνες, βιταμίνη C και πολυφαινόλες.
Λόγω των πολύ υψηλών επιπέδων αντιοξειδωτικών και αντιφλεγμονωδών ενώσεων, τα φυτά έχουν προστατευτική επίδραση στην υγεία μας, επηρεάζοντας ακόμη και θετικά τα γονίδιά μας.
Η Ελίζαμπεθ Μπλάκμπερν κέρδισε το βραβείο Νόμπελ αφού ανακάλυψε ότι 500 γονίδια μπορούν να αλλάξουν σε 3 μήνες με μια φυτική διατροφή, απενεργοποιώντας γονίδια που προκαλούν καρκίνο του μαστού, καρκίνο του προστάτη, καρδιακές παθήσεις και άλλα και ενεργοποιώντας γονίδια που δρουν προστατευτικά και προλαμβάνουν ασθένειες.
Τρώγοντας ζωικά προϊόντα, ρίχνουμε στο σώμα μας πολλές ανεπιθύμητες ενώσεις όπως κορεσμένα λιπαρά, διατροφική χοληστερόλη, στεροειδείς ορμόνες, αντιβιοτικά, IGF-1 και άλλα, τα οποία σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο χρόνιων ασθενειών, όπως καρδιοπάθειες, καρκίνος, διαβήτης, παχυσαρκία, αυτοάνοσες διαταραχές και νευροεκφυλιστικές ασθένειες όπως η άνοια, η νόσος του Αλτσχάιμερ και η νόσος του Πάρκινσον.
Για να είναι μια μελέτη σχετική, πρέπει να περιλαμβάνει χιλιάδες άτομα, πρέπει να διαρκέσει χρόνια, ακόμη και δεκαετίες, και πρέπει να δείξει οφέλη για την υγεία και αυξημένη διάρκεια ζωής.
Μία από αυτές τις μελέτες είναι η Μελέτη της Κίνας, η πιο ολοκληρωμένη μελέτη της ανθρώπινης διατροφής που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στην ιστορία. Διήρκεσε για 28 χρόνια και διεξήχθη σε 6500 άτομα. Περιλάμβανε επίσης 100 εκατομμύρια ανθρώπους και 100 ποσοστά ασθενειών, επομένως πιο εκτεταμένα δεδομένα θνησιμότητας από ασθένειες.
Έδειξε ότι όσο περισσότερα φυτά τρώμε, τόσο πιο υγιείς είμαστε.
Η διατροφική χοληστερόλη και τα ζωικά λίπη αποδείχθηκε ότι είναι μία από τις κύριες αιτίες χρόνιων ασθενειών και μικρότερης διάρκειας ζωής. Αυτές οι δύο ουσίες βρίσκονται μόνο σε ζωικές τροφές. Τα φυτά δεν τις περιέχουν. Από την άλλη πλευρά, τα υψηλά επίπεδα φυτικών ινών που βρίσκονται μόνο στα φυτικά τρόφιμα έχουν συνδεθεί με χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα και χαμηλότερα ποσοστά ασθενειών που έχουν ήδη αναφερθεί.
Αυτό επιβεβαιώθηκε από τη μελέτη Ornish το 2008. Έδειξε ότι η δραστηριότητα των τελομερών αυξάνεται (29-84%) μετά από μόλις 3 μήνες σε μια φυτική διατροφή. Τα τελομερή είναι οι κύριοι δείκτες μακροζωίας. Αυτό σημαίνει ότι μια φυτική διατροφή μπορεί να αυξήσει το προσδόκιμο ζωής. Έτσι, μπορούμε να είμαστε πιο υγιείς και να ζούμε περισσότερο ενώ γευματίζουμε με νόστιμα φαγητά.
Πηγές:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18799354/
https://pbnm.org/blog/wfpb-diet-the-fountain-of-youth/

Πρωτεΐνη σε βίγκαν φαγητά:

  • όσπρια
  • καρύδια
  • μανιτάρια
  • φαλάφελ
  • σόγια
  • σεϊτάν
  • tempeh
  • σικάλη
  • κινόα
  • βλαστάρια

Σίδηρος σε βίγκαν φαγητά:

  • φακές
  • σπανάκι
  • ρεβίθια
  • βρώμη
  • μαύρη σοκολάτα
  • κακάο σε σκόνη
  • κάσιους

Ασβέστιο σε βίγκαν φαγητά:

  • πράσινα λαχανικά
  • σόγια
  • φασόλια
  • ξηροί καρποί
  • δημητριακά
  • φυτικά ροφήματα

Ωμέγα 3 λιπαρά σε βίγκαν φαγητά:

  • λιναρόσπορος
  • καρύδια
  • βρώμη
  • μπρόκολο
  • φύκια

Βιταμίνη B12 σε βίγκαν φαγητά:

  • δημητριακά
  • φυτικά ροφήματα
  • διατροφική μαγιά

Ψευδάργυρος σε βίγκαν φαγητά:

  • δημητριακά
  • όσπρια
Η Β12 παράγεται μόνο σε ζωικά προϊόντα και οι βίγκαν έχουν έλλειψη σε Β12.

Η Β12 είναι μια σημαντική ένωση για την υγεία των κυττάρων μας, του εγκεφάλου και του κεντρικού νευρικού συστήματος, καθώς και για τη συνολική μας ανοσία. Παρόλο που πολλοί πιστεύουν ότι προέρχεται από ζώα, στην πραγματικότητα παράγεται από τα βακτήρια του εδάφους. Τη παίρναμε από το νερό της βροχής, το νερό της πηγής και τρώγοντας λαχανικά, βότανα και φρούτα από τη φύση με λίγη βρωμιά. Στον σημερινό απολυμασμένο κόσμο, το πόσιμο νερό χλωριώνεται και τα φρούτα και τα λαχανικά απολυμαίνονται σχολαστικά πριν φτάσουν στα ράφια των καταστημάτων. Οι άνθρωποι είναι ως επί το πλείστον χωρισμένοι από τον φυσικό κόσμο και ο καλύτερος τρόπος για να την αποκτήσουν είναι τα συμπληρώματα.

Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι τα ζωικά προϊόντα είναι πλούσια σε βιταμίνη Β12, αλλά αυτό συμβαίνει μόνο εάν τα ζώα περνούν χρόνο στη φύση και την παίρνουν με τον ίδιο τρόπο όπως εμείς.
Σήμερα, περίπου το 98% όλων των ζωικών προϊόντων προέρχονται από εργοστασιακές φάρμες όπου τα ζώα δεν εκτίθενται στο φυσικό τους περιβάλλον. Δεν έχουν δει ποτέ τον ήλιο, δεν έχουν περπατήσει στη γη ή δεν έχουν αναπνεύσει καθαρό αέρα. Λαμβάνουν επίσης τη Β12 τους μέσω συμπληρωμάτων. Επομένως, το να τρως ζωικά προϊόντα για να την αποκτήσεις είναι σαν να παίρνεις ανακυκλωμένη Β12 με όλα τα κακά πράγματα που δεν θέλουμε.

Ενέσεις B12 για παραγωγικά ζώα

Υπάρχει επίσης θέμα του πόσο καλά απορροφούμε τη Β12, γιατί χρειαζόμαστε μόνο μια μικρή ποσότητα, όση με την άκρη του μικρού νυχιού του ποδιού μας. Εάν το πεπτικό μας σύστημα είναι σε κίνδυνο, δεν παίρνουμε αρκετή. Τρώγοντας περισσότερα φυτά που είναι ευεργετικά για το έντερό μας, αυξάνουμε την απορρόφησή της.

Πόση χρειαζόμαστε
Υπάρχει βιταμίνη Β12 σε τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το ξινολάχανο, το τέμπε, καθώς και η διατροφική μαγιά και τα εμπλουτισμένα τρόφιμα.
Τα συμπληρώματα είναι ο ευκολότερος και ασφαλέστερος τρόπος για να βεβαιωθούμε ότι έχουμε επαρκείς ποσότητες βιταμίνης Β12, τόσο για τους βίγκαν, όσο και για τους μη-βίγκαν.
Για ενήλικες κάτω των 65 ετών, συνιστάται η λήψη 2.000 mcg Β12 κάθε εβδομάδα με τη μορφή κυανοκοβαλαμίνης ή 50 mcg την ημέρα.
Για τα άτομα άνω των 65 ετών, συνιστάται η λήψη 1.000 mcg κυανοκοβαλαμίνης κάθε μέρα, καθώς η ικανότητά μας να απορροφούμε τη Β12 μειώνεται.
Πηγή:
https://nutritionfacts.org/topics/vitamin-b12/

Τι γίνεται αν τρως ζωικά προϊόντα από ζώα που τρέφονται με χόρτο;
Σε αυτήν την περίπτωση, θα λαμβάνεις τη B12 σας, αλλά και πάλι δεν θα εγγυόνται τα επαρκή επίπεδά της. Ένας λόγος είναι ότι η βιταμίνη Β12 από ζωικά προϊόντα είναι συνδεδεμένη με τις πρωτεΐνες και απαιτεί επαρκείς ποσότητες γαστρικού οξέος για να απορροφηθεί. Έτσι, εάν υπάρχει κάποια ιατρική πάθηση, όπως αυτοάνοση, διαβήτης, σκληρόδερμα, νόσος του Crohn, κοιλιοκάκη, άλλα πεπτικά προβλήματα, λοίμωξη από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, καθώς και μακροχρόνια χρήση αντιόξινων, κατάχρηση αλκοόλ και κάπνισμα, θα εξακολουθείτε να είστε σε κίνδυνο χαμηλών επιπέδων αυτής της κρίσιμης βιταμίνης.
Η μορφή Β12 στα συμπληρώματα και στα τρόφιμα εμπλουτισμένα με Β12 είναι σε κρυσταλλική μορφή, η οποία απορροφάται πολύ πιο εύκολα, ακόμη και σε όλες τις περιπτώσεις που αναφέρθηκαν.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι τρώγοντας ζωικά προϊόντα, έχεις μία στις δύο πιθανότητες να πεθάνεις πρόωρα από καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό, μία στις επτά πιθανότητα καρκίνου του μαστού ή μία στις έξι πιθανότητες καρκίνου του προστάτη. Το ίδιο ισχύει για την παχυσαρκία, τον διαβήτη, την οστεοπόρωση, τη δυσκοιλιότητα, τη δυσπεψία και την αρθρίτιδα. Συνολικά, είναι πιο εύκολο να παίρνεις απλά συμπληρώματα Β12 ή να τρως ενισχυμένα βίγκαν προϊόντα όπως δημητριακά, φυτικά γάλατα και διατροφική μαγιά.

Ποιος κινδυνεύει
Όταν πρόκειται για ανεπάρκεια βιταμίνης Β12, συνήθως όλοι δείχνουν με το δάχτυλο τους βίγκαν, αλλά στην πραγματικότητα είναι αρκετά συχνή στον γενικό πληθυσμό, ακόμη και σε αυτούς που καταναλώνουν πολλά ζωικά προϊόντα. Οι μελέτες λένε ότι η κύρια αιτία είναι η δυσαπορρόφηση.
Το 40% των ανθρώπων στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και το 70% στην Ανατολική Ινδία έχουν ανεπαρκή ή περιθωριακό καθεστώς. Το 40% των ασθενών στις ΗΠΑ έχουν ανεξήγητα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Β12 και το 20% των ασθενών άνω των 60 ετών έχουν οριακή κατάσταση.
Λόγω κοινών συμπτωμάτων όπως κόπωση, αδυναμία, ζαλάδα και απώλεια όρεξης, δύσπνοια και προβλήματα μνήμης, πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν καν ότι έχουν έλλειψη. Δεδομένου του πόσο διαδεδομένο είναι στο γενικό πληθυσμό, όλοι θα πρέπει να παρακολουθούν την κατάστασή τους σε βιταμίνη Β12 και να λαμβάνουν ένα συμπλήρωμα ανεξάρτητα από τη διατροφή τους.
Πηγές:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15289425/
https://www2.gov.bc.ca/gov/content/health/practitioner-professional-resources/bc-guidelines/vitamin-b12

Ο αιμικός σίδηρος, που βρίσκεται στο κρέας, είναι καλύτερος από τον μη αιμικό σίδηρο που βρίσκεται στα φυτά.

Το κρέας θεωρείται ανώτερη πηγή σιδήρου και υπάρχει γενική ανησυχία εάν μπορούμε να πάρουμε αρκετό σίδηρο ή όχι με μια φυτική διατροφή. Ας δούμε λοιπόν μερικά γεγονότα.
Υπάρχουν δύο τύποι σιδήρου – ο αιμικός σίδηρος που βρίσκεται στο κρέας (το αιμικός προέρχεται από τη λέξη αίμα) και ο μη αιμικός σίδηρος που βρίσκεται κυρίως στα φυτά.

Ο αιμικός σίδηρος θεωρείται πιο απορροφήσιμος, αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητα καλό. Το σώμα μας δεν έχει έναν φυσιολογικό μηχανισμό που αποβάλλει την περίσσεια σιδήρου από το σύστημά μας, παρά μόνο μέσω της απώλειας αίματος, και η υπερβολική ποσότητα αυτού, που ονομάζεται τοξικότητα σιδήρου, σχετίζεται με πολλές σοβαρές παθήσεις υγείας.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2516548/

Μελέτες διαπίστωσαν ότι μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου, εγκεφαλικού, καρδιακών παθήσεων, διαβήτη τύπου 2 και νόσου Αλτσχάιμερ, προκαλώντας επίσης βλάβη στο ήπαρ, την υπόφυση, τον μυελό των οστών, τον σπλήνα και το κεντρικό νευρικό σύστημα.
https://nutritionfacts.org/video/risk-associated-with-iron-supplements/
https://nutritionfacts.org/video/the-safety-of-heme-vs-non-heme-iron/
https://jn.nutrition.org/article/S0022-3166(22)00830-6/fulltext
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25439662/
https://www.youtube.com/watch?v=nm-I5CcccIw&t=1548s
https://www.ahajournals.org/doi/pdf/10.1161/strokeaha.112.679662

Ίσως είναι περίεργο να γνωρίζουμε ότι η υπερφόρτωση σιδήρου είναι πολύ πιο συχνή από την έλλειψη σιδήρου. Στη μελέτη καρδιάς της Framingham, μόνο το 3% από περισσότερα από 1.000 άτομα βρέθηκε να έχει έλλειψη σιδήρου, ενώ το 13% είχε υπερφόρτωση σιδήρου.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11237943/

Ο μη αιμικός σίδηρος από φυτά έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται στις ανάγκες του σώματός μας. Όταν τα αποθέματα σιδήρου είναι χαμηλά, η απορρόφηση αυξάνεται έως και 20%, και όταν η αποθήκευση του σιδήρου είναι επαρκής, η απορρόφηση μειώνεται, προστατεύοντάς μας έτσι από την τοξικότητα του σιδήρου. Αυτό εξηγεί γιατί ο μη αιμικός σίδηρος από τα φυτά δεν σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης των αναφερόμενων ασθενειών.
https://www.drmcdougall.com/education/common-health-problems/anemia/

Τα φυτά είναι στην πραγματικότητα μια εξαιρετική πηγή σιδήρου, του «καλού» είδους. Έτσι, στην καθημερινή σας διατροφή, μπορείτε να συμπεριλάβετε πράγματα όπως δημητριακά ολικής αλέσεως, ξηρούς καρπούς και σπόρους, όσπρια όπως φακές, φασόλια, μπιζέλια και ρεβίθια, φυλλώδη χόρτα και αποξηραμένα φρούτα. Τα φυτά είναι επίσης μια εξαιρετική πηγή βιταμίνης C που είναι απαραίτητη για την απορρόφηση του σιδήρου. Μερικά από αυτά είναι μπρόκολο, ντομάτες, εσπεριδοειδή, αβοκάντο, κόκκινες πιπεριές, φράουλες, γκουάβα και άλλα.

Παραδείγματα συνδυασμών υψηλής περιεκτικότητας σε σίδηρο και βιταμίνης C περιλαμβάνουν τόφου με μαγειρεμένο μπρόκολο, τάκος με μαύρα φασόλια και σάλσα, πλιγούρι και βατόμουρα, φακές και γλυκοπατάτες, μαύρα φασόλια με πιπεριές, καρπούζι και φράουλες, μαγειρεμένο σπανάκι με πατάτες ή μαύρη σοκολάτα και φράουλες.

Η ζωική πρωτεΐνη είναι υψηλότερης ποιότητας από τη φυτική πρωτεΐνη.

Μια κοινή παρανόηση σχετικά με την πρωτεΐνη είναι ότι η ποιότητα της φυτικής πρωτεΐνης είναι κατώτερη επειδή τα φυτά δεν περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα. Αυτό φυσικά δεν είναι αλήθεια γιατί κάθε φυτό περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα σε διαφορετικές αναλογίες.

Αν και ορισμένα φυτά έχουν μικρότερες ποσότητες ορισμένων αμινοξέων, αυτό δεν αποτελεί πρόβλημα επειδή το σώμα μας διασπά την πρωτεΐνη σε μεμονωμένα αμινοξέα, έτσι ώστε να μπορεί να κατασκευαστεί η κατάλληλη πρωτεΐνη.
Η μελέτη «Ο ρόλος των καταποθέντων αμινοξέων και πρωτεΐνης στην προώθηση του αναβολισμού μυϊκής πρωτεΐνης που προκαλείται από την άσκηση αντίστασης» από το 2016 δείχνει ότι για την ανάπτυξη μυών και δύναμης, η πηγή πρωτεΐνης δεν έχει σημασία εφόσον καταναλώνεται επαρκής ποσότητα αμινοξέων.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4725426/

Όλες οι πρωτεΐνες προέρχονται αρχικά από φυτά
Στην πραγματικότητα, όλες οι πρωτεΐνες αποτελούνται από τα ίδια 20 αμινοξέα, είτε βρίσκονται σε φυτά είτε σε ζώα. Τα φυτά χρησιμοποιούν τα ίδια 20 αμινοξέα με τους ανθρώπους για να φτιάξουν τη δική τους πρωτεΐνη επειδή ο γενετικός κώδικας είναι παγκόσμιος.
Δεν υπάρχει τίποτα ιδιαίτερο ή διαφορετικό σχετικά με τα αμινοξέα στα ζωικά προϊόντα. Είναι η ίδια τρυπτοφάνη, λευκίνη, ιστιδίνη, βαλίνη κ.λπ. που βρίσκουμε στα φυτά. Στην πραγματικότητα, όλα τα απαραίτητα αμινοξέα προέρχονται αρχικά από φυτά. Εδώ παίρνουν και τα ζώα που τρώμε την πρωτεΐνη τους.
Σκεφτείτε το, έχετε δει ποτέ έναν ταύρο, έναν ελέφαντα ή έναν ρινόκερο να τρώει κρέας; Όχι, φυσικά και όχι. Και αυτά είναι ένα από τα πιο δυνατά ζώα στον πλανήτη.
Τα ζώα είναι στην πραγματικότητα απλώς μεσάζοντες και όταν τα τρώμε, παίρνουμε ανακυκλωμένη πρωτεΐνη, μαζί με διάφορα συστατικά που δεν θέλουμε στο σώμα μας.

Αν τρώω ζωικά προϊόντα με μέτρο, θα είμαι απόλυτα υγιής. Οπότε δεν χρειάζεται να γίνω βίγκαν.

Πράγματι, αν τρως λιγότερα ζωικά προϊόντα ενδέχεται να είσαι πιο υγιής.
Το μέτρο όμως πρέπει να ισχύει μόνο στα καλά πράγματα. Από τα πράγματα που δεν είναι καλά, όπως τα ζωικά προϊόντα, το τσιγάρο, τα ναρκωτικά και άλλα, όσο λιγότερα παίρνουμε τόσο το καλύτερο, άρα η τέλεια επιλογή είναι να μην παίρνουμε καθόλου.
Εξάλλου, ακόμα και με λιγότερα ζωικά προϊόντα, πάλι θα υπάρχουν πολλά ζώα που θα πρέπει να κακοποιηθούν.

Ξέρω πολλούς μη βίγκαν που είναι απόλυτα υγιείς.

Πράγματι μπορεί να υπάρχουν πολλοί μη βίγκαν που προσέχουν τη διατροφή τους και φαίνονται υγιείς. Υπάρχουν επίσης πολλοί βίγκαν που είναι υγιείς.
Το θέμα να δεις τον γενικό πληθυσμό και όχι συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Αρρώστιες που απειλούν τον άνθρωπο, όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης, η αθηροσκλήρωση, η οστεοπόρωση κ.ά. έχουν όλες συνδεθεί με την κατανάλωση ζωικών προϊόντων.
Μπορούμε να βρούμε και άτομα που κάπνιζαν μέχρι τα 90, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το κάπνισμα είναι υγιεινό.

Αν φάω βίγκαν φαγητό, αισθάνομαι πεινασμένος ή αδύναμος μετά από λίγο.

Για να αισθάνεσαι καλύτερα, είναι σημαντικό να τρως αρκετές θερμίδες και μια ποικιλία φυτικών τροφών, όπως λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια, ξηρούς καρπούς, σπόρους και μανιτάρια. Με αυτόν τον τρόπο παίρνουμε περισσότερη από αρκετή πρωτεΐνη, υψηλής ποιότητας υδατάνθρακες και υγιή λίπη. Δοκίμασε να συνδυάσεις τροφές πλούσιες σε σίδηρο με καρότα, κρεμμύδια, σκόρδο και άλλες τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C, προκειμένου να αυξήσεις την απορρόφηση του σιδήρου. Απόφυγε όσο μπορείς τα επεξεργασμένα τρόφιμα, γιατί τους λείπουν σημαντικά θρεπτικά συστατικά.

Εάν εξακολουθείς να πεινάς, μπορείς να αυξήσεις το μέγεθος των γευμάτων σου ή να προσθέσεις σνακ μεταξύ των γευμάτων σου, όπως μπάρες ενέργειας, μια χούφτα ξηρούς καρπούς και ξηρά φρούτα, σπιτικούς χυμούς ή κέικ ρυζιού με φέτες μπανάνας και φυστικοβούτυρο.

Εάν ένα άτομο ακολουθεί μια δίαιτα πλούσια σε ζωικές τροφές για δεκαετίες, το σώμα μπορεί να “τεμπελιάσει” στο να παράγει μη απαραίτητα αμινοξέα, αφού τα λαμβάνει από ζωικές πηγές. Είναι παρόμοιο με εκείνους που κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών ή παίρνουν αντικαταθλιπτικά για κάποιο διάστημα, και το σώμα τους σταματά να παράγει ντοπαμίνη, επομένως χρειάζεται λίγο χρόνο για να επανέλθει το σώμα τους σε ευθυγράμμιση. Τα ζωικά προϊόντα είναι επίσης γνωστό ότι προκαλούν εθισμό, επομένως είναι φυσιολογικό να αφιερώσεις χρόνο στον εαυτό σου. Αυτό θα μπορούσε επίσης να συγκριθεί με άτομα που σταματούν το κάπνισμα ή την κατανάλωση αλκοόλ, και παρόλο που έκαναν μια θετική αλλαγή για την υγεία τους, μπορεί να αισθάνονται χειρότερα στην αρχή καθώς το σώμα περνά από μια αποτοξίνωση.

Αλλά τα οφέλη θα αξίζουν τον κόπο. Η ολική διατροφή με βάση τα φυτά είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και αντιφλεγμονώδεις ενώσεις, μειώνοντας τον κίνδυνο για καρκίνο, καρδιακές παθήσεις, διαβήτη, άνοια και νόσο Αλτσχάιμερ. Αυξάνει επίσης τα τελομερή, έναν από τους σημαντικότερους δείκτες μακροζωίας.

Θα μπορούσε επίσης να υπάρχει κάποιο ψυχολογικό αποτέλεσμα που παίζει ρόλο, ειδικά αν εξακολουθείς να είσαι πεπεισμένος/η ότι είναι αδύνατο να είσαι υγιής με μια φυτική διατροφή. Εξάλλου, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μεγαλώσει με την πεποίθηση ότι θα πεθάνουμε χωρίς κρέας, και μάλλον δεν είχαμε παραδείγματα στο περιβάλλον μας που να μας δείχνουν το αντίθετο. Οπότε, ξεκίνα σιγά, βρίσκοντας τροφές με τις οποίες νιώθεις καλά αφού τις φας και εξερευνώντας διαφορετικές συνταγές.
Είναι χρήσιμο να περιτριγυρίζεις τον εαυτό σου με θετικά παραδείγματα βίγκαν  ατόμων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να συμμετέχεις σε ομάδες του Facebook σχετικά με τα τρόφιμα και την υγεία και να παρακολουθείς ντοκιμαντέρ, όπως το Game changers – για τους ελίτ αθλητές που ευδοκιμούν με τη φυτική διατροφή ή το Forks over knives που έχει να κάνει με την υγεία.

Αν αισθάνεσαι ότι δεν θες να περάσεις μόνος/η σου από αυτήν τη μετάβαση, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να γίνεις μέλος της veganchallenge22, μιας διεθνούς ομάδας που καλωσορίζει όλους, ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται στο βίγκαν ταξίδι τους. Για 22 ημέρες, θα έχεις διαιτολόγους, διατροφολόγους και έμπειρους μέντορες για να σε καθοδηγήσουν στη διαδικασία. Μοιράζονται πολλές νόστιμες συνταγές και συμβουλές υγείας, καθώς και πώς να ετοιμάσεις το αγαπημένο σου πιάτο σε βίγκαν εκδοχή, πού θα βρεις τα καλύτερα βίγκαν προϊόντα κ.λπ. Όλα αυτά είναι εντελώς δωρεάν.

Οι βίγκαν είναι αδύναμοι, κοκαλιάρηδες και φαίνονται μεγαλύτεροι σε ηλικία.

Αυτό είναι μια λογική πλάνη που ονομάζεται βεβιασμένη γενίκευση, όπου στην ουσία κάποιος βγάζει ένα αυθόρμητο συμπέρασμα χωρίς επαρκή στοιχεία.

Αδύναμος ή κοκαλιάρης είναι όποιος δεν τρέφεται αρκετά.
Μεγαλύτερος σε ηλικία μπορεί να φαίνεται κάποιος που έχει πολύ άγχος στη ζωή.
Μπορεί να έχεις δει κάποιους βίγκαν που να είναι έτσι, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι περισσότεροι είναι έτσι.
Μπορείς να πας σε μια βίγκαν συγκέντρωση ή διαμαρτυρία και θα δεις ότι υπάρχουν άτομα κάθε ηλικιακής ομάδας και σωματικού τύπου.

Υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που είναι λιποβαρείς (περίπου 600 εκατομμύρια), ακόμη και δισεκατομμύρια από αυτούς που είναι παχύσαρκοι. 2,5 δις για να είμαστε πιο ακριβείς.
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/malnutrition#:~:text=In%202022%2C%20approximately%20390%20million,who%20were%20living%20with%20obesity

Γνωρίζουμε ότι περίπου το 98% των ανθρώπων δεν είναι βίγκαν, που σημαίνει ότι τρώνε ζωικά προϊόντα. Κι όμως κανείς δεν τους δείχνει με το δάχτυλο, κατηγορώντας την παμφάγα δίαιτα.
Υπάρχει μια επιδημία χρόνιων ασθενειών όπως οι καρδιακές παθήσεις, ο καρκίνος και ο διαβήτης, καθώς και η παχυσαρκία.
Τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως. Μόνο στις ΗΠΑ, κάθε 34 δευτερόλεπτα κάποιος πεθαίνει από αυτά. Στην Ευρώπη, 10.000 άνθρωποι πεθαίνουν από καρδιακές παθήσεις κάθε μέρα.
Ο καρκίνος είναι η δεύτερη αιτία θανάτου, καθώς σκοτώνει περίπου 10 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως κάθε χρόνο και ως αποτέλεσμα της παχυσαρκίας περίπου 4 εκατομμύρια.
Πηγές:
https://newsroom.heart.org/news/more-than-half-of-u-s-adults-dont-know-heart-disease-is-leading-cause-of-death-despite-100-year-reign
https://ourworldindata.org/cancer#:~:text=About%20ten%20million%20people%20die,the%20largest%20health%20problems%20globally
https://www.forbes.com/health/weight-loss/obesity-statistics/

Διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι μαζί με την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, η διατροφή είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη αυτών των ασθενειών. Και είναι τόσο διαδεδομένες που δεν το βρίσκουμε καν ασυνήθιστο.
Ωστόσο, όταν ένα άτομο αποφασίζει να δείξει συμπόνια προς τα ζώα και να τρώει μια φυτική διατροφή, η οποία θεωρείται ως μια από τις πιο υγιεινές, όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα πάνω του, κατηγορώντας για κάθε μικρό πράγμα τον βιγκανισμό. Ίσως οφείλεται στο ότι η ιδέα ότι δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς κρέας είναι ακόμα πολύ ριζωμένη στο μυαλό των ανθρώπων.
Γι’ αυτό είναι καλό να εκπαιδευόμαστε και να μαθαίνουμε για την υγεία και τη διατροφή, καθώς και για ηθικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Γιατί η άγνοια δεν είναι πλέον ευδαιμονία, ειδικά αν προκαλεί ταλαιπωρία στους άλλους και χρόνιες παθήσεις υγείας για εμάς.
Μια καλά σχεδιασμένη βίγκαν διατροφή είναι γνωστό ότι μειώνει, ακόμη και προλαμβάνει χρόνιες ασθένειες και παρατείνει τη διάρκεια της ζωής μας. Και συμβαίνει ότι είναι το καλύτερο για το περιβάλλον και για τα ζώα.
Πηγές:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19562864/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18799354/
https://pbnm.org/blog/wfpb-diet-the-fountain-of-youth/

Υπάρχουν υπέροχα ντοκιμαντέρ που μπορείς να παρακολουθήσεις και να ενημερωθείς για τα πρόσφατα ευρήματα.
Ένα είναι το Game Changers που μιλάει για αθλητές ελίτ και φυτική διατροφή, καθώς και ένα σύνολο από νεότερες έρευνες για την υγεία μας. Ένα άλλο είναι το Forks Over Knives που εστιάζει στη διατροφή και την υγεία, ειδικά τις καρδιακές παθήσεις και τον καρκίνο. Το Cowspiracy και το Seapiracy δείχνουν τον αντίκτυπο της κτηνοτροφίας στο περιβάλλον μας. Το Seaspiracy είναι διαθέσιμο για παρακολούθηση στο Netflix.

Η σόγια είναι μεταλλαγμένη.

Είναι αλήθεια ότι η συντριπτική πλειοψηφία της σόγιας παγκοσμίως είναι γενετικά τροποποιημένη. Αλλά αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι σχεδόν το 80% της σόγιας στον κόσμο παράγεται για να ταΐσει τα ζώα που εκτρέφουμε για τροφή, όπως κρέας, αυγά και γαλακτοκομικά προϊόντα. Στις ΗΠΑ είναι ακόμη υψηλότερο, πάνω από 90%. Και αυτές οι καλλιέργειες ΓΤΟ ψεκάζονται έντονα με ζιζανιοκτόνο γλυφοσάτη, κάτι που κάνει τα πράγματα ακόμα χειρότερα.
https://wwf.panda.org/discover/our_focus/food_practice/sustainable_production/soy/
https://soygrowers.com/key-issues-initiatives/key-issues/other/animal-ag/

Αν ανησυχείς για τη μεταλλαγμένη σόγια, τότε σίγουρα πρέπει να μην τρως κρέας, καθώς τα παραγωγικά ζώα ταΐζονται με σόγια, όπως φαίνεται παρακάτω σε μερικά δείγματα ζωοτροφών.

Ζωοτροφή για μοσχάρια με γενετικά τροποποιημένη σόγια
Ζωοτροφή για χοίρους με γενετικά τροποποιημένη σόγια
Ζωοτροφή για κοτόπουλα με γενετικά τροποποιημένη σόγια
Ζωοτροφή για κουνέλια με γενετικά τροποποιημένη σόγια
Ζωοτροφή για γαλοπούλες με γενετικά τροποποιημένη σόγια
Ζωοτροφή για προβατίνες με γενετικά τροποποιημένη σόγια

Είναι επίσης σημαντικό να γνωρίζεις ότι τα φυτοφάρμακα και τα ζιζανιοκτόνα όπως η γλυφοσάτη, τα βαρέα μέταλλα όπως το αλουμίνιο, ο υδράργυρος, ο μόλυβδος και το αρσενικό, συσσωρεύονται στο σώμα ενός ζώου κατά τη διάρκεια της ζωής του, γεγονός που κάνει τις προαναφερθείσες τοξίνες πολύ υψηλότερες στο κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά. Επομένως, η απομάκρυνση από τα ζωικά προϊόντα και η κατανάλωση περισσότερων βιολογικών φυτών είναι ο σωστός τρόπος διατροφής.

Η σόγια ως όσπριο είναι μια ανεκτίμητη πηγή τροφής για τον άνθρωπο. Έχει χρησιμοποιηθεί στους αρχαίους ανατολικούς πολιτισμούς για αιώνες, και για καλό λόγο. Από τα υψηλά επίπεδα όλων των αμινοξέων, μέχρι την πλούσια πηγή βιταμινών και μετάλλων (όπως ασβέστιο, σελήνιο, φώσφορο, χαλκό και μαγνήσιο), αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες, καλό είναι να την συμπεριλάβεις στη διατροφή σου. Παρά την παραπληροφόρηση, η σόγια είναι γνωστό ότι έχει σημαντικά οφέλη για την υγεία:
– βοηθά στην πρόληψη ορισμένων τύπων καρκίνου (μαστού, προστάτη, στομάχου)
– βελτιώνει την ελαστικότητα των αιμοφόρων αγγείων και βοηθά στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων
– μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και τον κίνδυνο διαβήτη
– βελτιώνει την υγεία των οστών και τις λειτουργίες του εγκεφάλου
-βοηθά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων του PMS και της εμμηνόπαυσης
Η σόγια περιέχει ισοφλαβόνες, φυτοοιστρογόνα που έχουν προστατευτική επίδραση στην υγεία. Αν και μερικοί άνθρωποι φοβούνται με τη λέξη οιστρογόνο, οι φυτικές παραλλαγές έχουν μόνο το 1/1000 της οιστρογονικής δραστηριότητας των στεροειδών ορμονών από ζωικές τροφές όπως τα αυγά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το κρέας. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα, για παράδειγμα, περιέχουν έως και 200 ​​ορμόνες και πολύ υψηλά επίπεδα στεροειδών ορμονών όπως τα οιστρογόνα. Οι στατιστικές δείχνουν ότι μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, των ωοθηκών και του προστάτη και να προκαλέσουν ορμονική ανισορροπία. Η κατανάλωση προϊόντων σόγιας τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου έως και 50%.
https://nutritionfacts.org/topics/soy/

Υπάρχουν πολλοί βιολογικοί παραγωγοί σόγιας, αν θέλεις να αποφύγεις τα προϊόντα ΓΤΟ. Η Sojade είναι ένας κορυφαίος μικρός, βιολογικός παραγωγός που καλλιεργεί σόγια εδώ και δεκαετίες. Έχουν εξαιρετικά γιαούρτια σόγιας, κρέμες, γάλατα, κεφίρ κλπ σε καταστήματα υγιεινής διατροφής παγκοσμίως.
Αν πάλι δεν θέλεις να χρησιμοποιήσεις σόγια, μπορείς απλά να την παραλείψεις. Αλλά αν αποφεύγεις εντελώς τα προϊόντα ΓΤΟ, τότε είναι καλό να γνωρίζεις ότι περίπου το 99% όλων των καλλιεργειών σιταριού, καλαμποκιού και ζαχαροκάλαμου είναι επίσης ΓΤΟ. Έτσι θα πρέπει να εφαρμόσεις αυτήν την αρχή σε όλα τα συμβατικά ψωμιά, ζυμαρικά, μπισκότα, κέικ, ζαχαρούχα γλυκά, αναψυκτικά κ.λπ.
Άλλα προϊόντα που έχουν τροποποιηθεί γενετικά είναι τα καρπούζια, οι μπανάνες, τα ροδάκινα, οι μελιτζάνες και τα καρότα και για κάποιο λόγο δεν γίνονται πρωτοσέλιδα. Ίσως επειδή δεν αποτελούν απειλή για τη βιομηχανία ζωικών προϊόντων, όπως η σόγια.
https://www.businessinsider.com/what-foods-looked-like-before-genetic-modification-2016-1

Γιατί υπάρχει τόσο κακή δημοσιότητα για τη σόγια
Η σόγια είναι ένα προϊόν από το οποίο παρασκευάζονται πολλά υποκατάστατα ζωικών προϊόντων και τα ξεπερνούν τόσο σε ηθική, όσο και σε οικολογική και θρεπτική αξία – ο κιμάς σόγιας αντικαθιστά το κρέας, το γάλα σόγιας και το γιαούρτι αντικαθιστούν τα ζωικά γαλακτοκομικά.
Δεν είναι λοιπόν περίεργο που η σόγια είναι ο μεγάλος «εχθρός» της βιομηχανίας ζωικών προϊόντων. Όπως οι εταιρείες ζωικών προϊόντων χρησιμοποιούν προπαγάνδα με διαφημίσεις όπου τα ζώα ζουν χαρούμενα σε ευρύχωρα και καθαρά αγροκτήματα για να μην χάσουν πελάτες, έτσι διαδίδουν και κακές φήμες για τη σόγια.

Αλλά αν και πάλι έχεις αμφιβολίες, τότε δεν είσαι υποχρεωμένος να αγοράσεις σόγια. Το να είσαι βίγκαν δεν σημαίνει ότι πρέπει οπωσδήποτε να τρως σόγια. Μπορείς να αντικαταστήσεις τα ζωικά προϊόντα που έτρωγες με κάποιο άλλο φυτικό προϊόν.
Μπορείς αντί για κρέας να χρησιμοποιήσεις μανιτάρια, μελιτζάνα, φακές, ρεβύθια ή φασόλια.
Αντί για ζωικό γάλα μπορείς να χρησιμοποιήσεις γάλα από ρύζι, αμύγδαλα, βρώμη, φασόλια, κάστανα ή κάσιους.

Τι πρόβλημα υπάρχει με το να τρώμε μέλι για την υγεία μας;

Ας δούμε πρώτα τι είναι το μέλι. Είναι η ειδική τροφή των μελισσών που περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται, ειδικά τον χειμώνα. Οι μέλισσες συλλέγουν και χρησιμοποιούν νέκταρ λουλουδιών για να το φτιάξουν. Μια εργάτρια μέλισσα θα παράγει λίγο περισσότερο από ένα κουταλάκι του γλυκού μέλι κατά τη διάρκεια της ζωής της. Είναι σκληρή δουλειά που περιλαμβάνει επίσκεψη σε εκατομμύρια λουλούδια.
Μια αποικία χρειάζεται περίπου 27 κιλά μέλι για να τα βγάλει πέρα ​​τους κρύους μήνες.
Είναι η τροφή τους και δεν φτιάχνουν ‘έξτρα’, όπως θέλουν να πιστεύουμε πολλοί μελισσοκόμοι.

Υπάρχουν πολλά γλυκαντικά που παρασκευάζονται χωρίς να σκοτώνουν τις μέλισσες, όπως το σιρόπι ρυζιού, η μελάσα, το σόργο, η σουκανάτα, η βύνη κριθαριού, το σιρόπι σφενδάμου, η βιολογική ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο, η μελάσα blackstrap και τα αποξηραμένα φρούτα ή συμπυκνώματα φρούτων.

Είναι το μέλι υγιεινό για εμάς;
Σύμφωνα με τα λόγια του Dr Aris Latham, «το μέλι δεν είναι τροφή για ανθρώπινη κατανάλωση. Το μέλι είναι μητρικό γάλα για τα μωρά τους. Στην πραγματικότητα είναι μια παλινδρόμηση. Είναι εμετός μελισσών. Κάνουν εμετό για τα μωρά τους, όχι για εμάς. Μπορεί να είναι γλυκό και ζαχαρούχο, αλλά δεν είναι για εμάς. Ανεβάζει το σάκχαρο στο αίμα μας».

Αλλά όλοι λένε πόσο καλό είναι!
Είναι αλήθεια ότι το μέλι περιέχει πολλά πολύτιμα αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και μέταλλα. Αλλά για να έχουμε οφέλη από αυτό, θα έπρεπε να τρώμε μεγάλες ποσότητες. Λαμβάνοντας μια συνιστώμενη ποσότητα περίπου 1 κουταλιάς της σούπας μέλι την ημέρα, θα λαμβάνετε λιγότερο από το 1% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης (RDA) ανά μερίδα.
Ίσως τώρα νομίζετε ότι θα μπορούσατε απλά να φάτε περισσότερο από αυτό. Αλλά ενώ αυτό θα σας έδινε περισσότερα θρεπτικά συστατικά, ας μην ξεχνάμε ότι το μέλι εξακολουθεί να είναι ζάχαρη. Η American Heart Association (AHA) συνιστά όχι περισσότερες από 3 κουταλιές της σούπας ζάχαρη την ημέρα για τους άνδρες και όχι περισσότερες από 2 κουταλιές της σούπας ζάχαρη την ημέρα για τις γυναίκες.
https://www.heart.org/en/healthy-living/healthy-eating/eat-smart/sugar/added-sugars

Ίσως θέλετε να προσθέσετε λίγο τοπικό μέλι στο καθημερινό σας φλιτζάνι τσάι για καλύτερη ανοσία. Αλλά οι μελέτες δείχνουν αντιφατικά αποτελέσματα και χρειάζεται περισσότερη έρευνα. Μια μελέτη σχετικά με τη λήψη μελιού για αλλεργίες διαπίστωσε ότι ένα άτομο θα έπρεπε να φάει μια πολύ υψηλή δόση 1 γραμμαρίου μελιού ανά κιλό σωματικού βάρους και να το συνδυάσει με φάρμακα για την αλλεργία προκειμένου να έχει θετικό αποτέλεσμα.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6074882/

Όπως ήδη αναφέρθηκε, υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές λύσεις μελιού που περιέχουν πληθώρα θρεπτικών συστατικών και έχουν ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία μας. Θα αναφέρουμε μόνο μερικά.

Η μελάσα blackstrap είναι ένα από τα πιο κοινά γλυκαντικά. Έχει πλούσια γεύση και προσφέρει μια σειρά από οφέλη για την υγεία.
Είναι φυσικά πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, σίδηρο, ασβέστιο, μαγνήσιο, κάλιο, φώσφορο και βιταμίνη Β6. Μόνο 1 κουταλιά της σούπας μελάσα blackstrap παρέχει το 8% της ημερήσιας αξίας για ασβέστιο και 10% μαγνήσιο, καθώς και ένα εντυπωσιακό 20% της ημερήσιας αξίας σιδήρου.
Μπορεί να ανακουφίσει τη δυσκοιλιότητα, να βοηθήσει στη θεραπεία της αναιμίας και να υποστηρίξει την υγεία των οστών και των μαλλιών. Μελέτες δείχνουν επίσης ότι αυτό το εκχύλισμα ζαχαροκάλαμου μπορεί να αυξήσει την άμυνα έναντι βακτηριακών και ιογενών λοιμώξεων, να ενισχύσει τις ανοσολογικές αντιδράσεις και να έχει ηπατοπροστατευτικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5110661/#ref5

Το σιρόπι σφενδάμου έχει μια γλυκιά, ξεχωριστή γεύση που συχνά συγκρίνεται με την καραμέλα και τη βανίλια. Εκτός από νόστιμο, το σιρόπι σφενδάμου έχει και εντυπωσιακή θρεπτική αξία. Περιέχει ψευδάργυρο και μαγγάνιο σε αρκετά υψηλές ποσότητες, πέρα από μαγνήσιο, κάλιο, ασβέστιο και βιταμίνη Β2. Το ιατρικό περιοδικό Pharmaceutical Biology αποκάλυψε ότι το καθαρό σιρόπι σφενδάμου περιέχει έως και 24 διαφορετικά αντιοξειδωτικά που αυξάνουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα και αποτρέπουν τις επιπτώσεις των ελεύθερων ριζών.
Σε σύγκριση με το μέλι, το σιρόπι σφενδάμου έχει χαμηλότερο αριθμό θερμίδων και είναι χρήσιμο στην πρόληψη ορισμένων ασθενειών όπως η αρθρίτιδα, η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου και οι καρδιακές παθήσεις.
Όποτε είναι δυνατόν, επιλέξτε πιο σκούρο, βαθμού Β σιρόπι σφενδάμου, καθώς περιέχει περισσότερα ευεργετικά αντιοξειδωτικά από το πιο ανοιχτόχρωμο.
https://www.jandonline.org/article/S0002-8223(08)01891-9/abstract?cc=y%3D

Το σιρόπι χουρμά είναι ένα φυσικό γλυκαντικό που παρασκευάζεται από ένα συστατικό – τους χουρμάδες. Αυτό το παχύρρευστο, σκούρο καλούπι έχει μια περίπλοκη γεύση και φυσική γλυκύτητα που είναι λιγότερο ζαχαρούχο από το μέλι, το νέκταρ αγαύης ή το σιρόπι σφενδάμου. Έχει επίσης έναν από τους χαμηλότερους γλυκαιμικούς δείκτες μεταξύ όλων των επιλογών γλυκαντικών.
Είναι πλούσιο σε μέταλλα – περιέχει περισσότερο κάλιο, σίδηρο, ασβέστιο, φώσφορο και μαγνήσιο από το σιρόπι σφενδάμου και το μέλι.
Μπορείτε να το φτιάξετε και στο σπίτι. Εδώ είναι μια απλή συνταγή που μπορεί να κάνει ο καθένας!
https://www.indianhealthyrecipes.com/date-syrup/

Η στέβια χρησιμοποιείται ως γλυκαντικό και ως φυτικό φάρμακο από τους αυτόχθονες πληθυσμούς της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής εδώ και χιλιάδες χρόνια. Είναι πολύ γλυκό, 30-100 φορές πιο γλυκό από την κανονική ζάχαρη, αλλά δεν επηρεάζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Εξαιτίας αυτού είναι ασφαλές να χρησιμοποιείται ακόμη και από άτομα που πάσχουν από Διαβήτη 2 και αντιμετωπίζουν παχυσαρκία.
Η στέβια χρησιμοποιήθηκε παραδοσιακά ως τονωτικό για καρδιακά προβλήματα, υψηλή αρτηριακή πίεση, πεπτικά προβλήματα, για τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και τη θρέψη του ήπατος. Σήμερα πολλές επιστημονικές μελέτες επιβεβαιώνουν αυτά τα θετικά αποτελέσματα. Προλαμβάνει ακόμη και την τερηδόνα επειδή δεν περιέχει ζυμώσιμους υδατάνθρακες.
Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε ως σκόνη και ως εκχύλισμα.

Κάτι είχα διαβάσει για βίγκαν γονείς που δεν τάιζαν σωστά τα παιδιά τους και αυτά πέθαναν. Το να μεγαλώνεις το παιδί σου σαν βίγκαν είναι ανθυγιεινό και πλύση εγκεφάλου.

Τέτοιες περιπτώσεις τις καταδικάζουμε πρώτοι από όλους, γιατί φυσικά δεν εκπροσωπούν ούτε το βιγκανισμό, ούτε την κοινή λογική.
Όταν ένα βίγκαν ζευγάρι – στα τόσα ζευγάρια που υπάρχουν παγκοσμίως – δεν ανατρέψει σωστά το παιδί του, τότε θα φανεί παντού στα κανάλια ειδήσεων (τα οποία χρηματοδοτούνται με διαφημίσεις ζωικών προϊόντων).
Αλλά τι γίνεται με τους δεκάδες χιλιάδες γονείς που δεν είναι βίγκαν και δεν ανατρέφουν σωστά ή ακόμα και παρατάνε ή σκοτώνουν τα παιδιά τους;

Σύμφωνα με την ένωση διαιτολόγων και διατροφολόγων των ΗΠΑ, η βίγκαν διατροφή είναι υγιεινή και κατάλληλη σε όλα τα στάδια ζωής, από παιδιά, έγκυες γυναίκες, μέχρι και αθλητές.
Άρα οι αναφερόμενοι γονείς δεν έκαναν λάθος προτείνοντας μια βίγκαν διατροφή στο παιδί, αλλά έκαναν λάθος στον τρόπο που την εφάρμοσαν.

Μπορεί να θεωρείς ότι μια παμφαγική διατροφή είναι απόλυτα υγιεινή και όταν βλέπεις παιδιά υπέρβαρα ή με αρρώστιες, κατηγορείς τους γονείς που δεν εφάρμοσαν μια σωστή διατροφή και δεν κατηγορείς την παμφαγία ότι είναι ανθυγιεινή.
Έτσι και εμείς ξέρουμε ότι η βίγκαν διατροφή είναι απόλυτα υγιεινή, αλλά κάποιοι γονείς απλά δεν την εφάρμοσαν σωστά.
Το βρέφος δεν πέθανε από τη βίγκαν διατροφή, πέθανε από ασιτία.

Κάθε γονέας αναμένεται και υποχρεούται να πάρει κάποιες ηθικές αποφάσεις εκ μέρους των παιδιών του και να τα αποτρέψει από το να κάνουν κάποιο λάθος, πολλές φορές χωρίς να εξηγεί γιατί κάτι είναι λάθος, αφού το παιδί είναι πολύ νέο για να καταλάβει.
Έτσι και οι βίγκαν γονείς, σκεπτόμενοι τα παιδιά τους, αλλά και τα ζώα, παίρνουν κάποιες αποφάσεις για αυτά, μέχρι να μεγαλώσουν και να βγάλουν μόνοι τους κάποια συμπεράσματα και καλώς εχόντων των πραγμάτων, να ευχαριστήσουν αργότερα τους γονείς τους που δεν τα άφησαν να χρηματοδοτήσουν την κακοποίηση των ζώων, μόνο και μόνο για χάρη μιας περιττής γεύσης.

Η αθωότητα είναι κύριο χαρακτηριστικό των παιδιών. Αν τα παιδιά έβλεπαν τι περνάνε τα ζώα, θα ήταν άραγε εντάξει με το να τα φάνε αργότερα;

Η ανατροφή παιδιών που θα δείχνουν συμπόνια προς τα ζώα, δεν είναι πλύση εγκεφάλου, αλλά καθαρισμός ψυχής.

Τι λένε οι μελέτες για τη διατροφή και τα παιδιά;
Η Ακαδημία Διατροφής και Διαιτολογίας δηλώνει ότι μια κατάλληλα σχεδιασμένη βίγκαν διατροφή είναι υγιεινή, διατροφικά επαρκής και μπορεί να προσφέρει οφέλη για την υγεία. Είναι κατάλληλη για όλα τα στάδια του κύκλου ζωής, συμπεριλαμβανομένης της εγκυμοσύνης, της γαλουχίας, της βρεφικής ηλικίας, της παιδικής ηλικίας και της εφηβείας.
Επιπλέον, μια μελέτη του 2019 που διεξήχθη στη Γερμανία και συνέκρινε τις δίαιτες 430 βίγκαν, χορτοφάγων και παμφάγων παιδιών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «οι χορτοφαγικές και βίγκαν δίαιτες παρέχουν την ίδια ποσότητα ενέργειας και μακροθρεπτικών συστατικών, οδηγώντας σε φυσιολογική ανάπτυξη σε σύγκριση με τα παμφάγα παιδιά».
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27886704/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31013738/
Παρόλο που θεωρείται φυσιολογικό τα παιδιά να τρώνε μια τυπική δίαιτα με ζωικά προϊόντα, αυτό δεν είναι απαραίτητα μια μέτρηση του πόσο υγιεινό είναι.
Ένας αυξανόμενος όγκος στοιχείων δείχνει ότι η διατροφή που περιέχει ζωικά προϊόντα έχει συνδεθεί με αυξημένα περιστατικά αλλεργιών, άσθματος, εκζέματος, ακμής, παιδικού διαβήτη, καθώς και παχυσαρκίας, καρκίνου και αυτοάνοσων καταστάσεων. Η παιδική παχυσαρκία και ο διαβήτης έχουν αυξηθεί δραματικά. Τις τελευταίες δεκαετίες, ο αριθμός των παιδιών που έχουν διαγνωστεί ως υπέρβαρα έχει αυξηθεί περισσότερο από 100%.
Το υπερβολικό βάρος ως παιδί ή έφηβος έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες – διπλασιάζει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού, καρκίνου και αρθρίτιδας.
Και δεν είναι μόνο αυτό. Μελέτες σε παιδικές αυτοψίες διαπίστωσαν ότι οι λιπαρές ραβδώσεις -το πρώτο στάδιο της αθηροσκλήρωσης- εντοπίστηκαν σχεδόν σε όλα τα παιδιά ηλικίας 10 ετών. Αυτό μετατρέπεται σε πλάκα στα 20 και στα 30 τους, με αποτέλεσμα μια «ξαφνική» καρδιακή νόσο στα 40 τους.
Λόγω όλων αυτών των τάσεων, η σημερινή γενιά αναμένεται να έχει μικρότερη διάρκεια ζωής από τους γονείς της.
https://nutritionfacts.org/topics/children/
Ακόμη και ο πρόεδρος του τμήματος διατροφής στο Πανεπιστήμιο Loma Linda δημοσίευσε μια εργασία που υποδηλώνει ότι η μη κατανάλωση κρέατος μπορεί να είναι μια αποτελεσματική στρατηγική για καλύτερη υγεία.
Η κατανάλωση περισσότερων φυτών στην παιδική ηλικία είναι ευεργετική για τη μακροπρόθεσμη υγεία.
Από την άλλη πλευρά, η διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικά τρόφιμα αποδεικνύεται ότι μειώνει τον επιπολασμό των αλλεργιών, του άσθματος, των δερματικών προβλημάτων, του διαβήτη και διατηρεί το ΔΜΣ σε βέλτιστο επίπεδο, που σημαίνει ότι τα παιδιά έχουν υγιές βάρος και μειώνει τον κίνδυνο των προαναφερθέντων ασθενειών.
Η κατανάλωση περισσότερων φυτών έχει επίσης αποδειχθεί ότι αυξάνει τα επίπεδα IQ. Σε μια μελέτη του 1980 από το Πανεπιστήμιο Tufts, «το IQ των χορτοφάγων παιδιών» βρέθηκε να είναι περίπου 16 μονάδες πάνω από το μέσο όρο. Και η «νοητική τους ηλικία» ήταν ένα χρόνο μπροστά από τους υπόλοιπους συμμαθητές τους. Μπορείτε μόνο να φανταστείτε πόσο πιο προχωρημένα είναι τα παιδιά που τρώνε μόνο στα φυτά.
Με όλα τα παραπάνω, θα μπορούσαμε εύκολα να συμπεράνουμε ότι η διατροφή των παιδιών με ζωικά προϊόντα μπορεί να θεωρηθεί κατάχρηση, καθώς τα ρυθμίζουμε για μια ζωή με αυξημένα ποσοστά παθήσεων υγείας.

Υπάρχουν πολλοί πρώην βίγκαν (π.χ. Miley Cyrus, Anne Hathaway, Angelina Jolie κά) που σταμάτησαν το βιγκανισμό γιατί αισθάνονταν αδύναμοι και δεν μπορούσαν να πάρουν τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία.

Κάποιοι έχουν κάνει τον βιγκανισμό συνώνυμο της δίαιτας και της νηστείας και δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για την ηθική μας στάση απέναντι στα ζώα, το οποίο είναι το αληθινό νόημα του βιγκανισμού. Σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν πιστεύουμε ότι τα άτομα αυτά θεωρούνται βίγκαν, αλλά ότι απλά δοκίμασαν για λίγο μια βίγκαν διατροφή, ίσως επειδή είχαν ακούσει για τα θετικά αποτελέσματα που έχει στην υγεία μας.

Κάποιοι πρώην-βίγκαν μπορεί να είχαν ανέκαθεν προβλήματα υγείας, αλλά να τα είχαν παραμελήσει όσο ήταν βίγκαν.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, ενώ είναι πάντα καλό να ζητάς τη βοήθεια ενός ειδικού (όπως θα έκανες ακόμα και αν δεν ήσουν βίγκαν), αυτοί αποφάσισαν να πάρουν την υγεία στα χέρια τους και να φάνε ότι ήθελαν.
Σε περιπτώσεις όπως της Angelina Jolie για παράδειγμα, τα προβλήματα στην υγεία της προήλθαν λόγω της ανορεξίας που είχε. Όταν δεν τρως σχεδόν τίποτα, λογικό είναι να έχεις πρόβλημα.
Δεν φταίει ο βιγκανισμός γι’ αυτό.

Κάποιοι μπορεί να μην έτρωγαν σωστά. Να έτρωγαν πολύ λίγο ή πάρα πολύ, λόγω άλλων παραγόντων όπως το άγχος. Μπορεί να μην έκαναν σωστό συνδυασμό τροφών (να έτρωγαν π.χ. κάθε μέρα τα ίδια, σκέτα φαγητά) ή/και να έτρωγαν ανθιυγεινά φαγητά (junk food).
Δεν φταίει ο βιγκανισμός γι’ αυτό.

Κάποιοι πρώην-βίγκαν παρατάνε τον βιγκανισμό, γιατί “δεν είχαν τι να φάνε”. Αν όμως εξερευνήσεις τη βίγκαν κουζίνα (κάτι που δυστυχώς αρκετοί δεν κάνουν), θα δεις ότι υπάρχουν άπειρες γεύσεις τις οποίες αν δοκιμάσεις θα δεις ότι η βίγκαν διατροφή μόνο ανιαρή δεν είναι.
Μπορείς πολύ εύκολα να βρεις blog βίγκαν συνταγών στο Google ή να βρεις μια αντίστοιχη βίγκαν συνταγή για κάποιο γεύμα που θέλεις. Μπορείς π.χ. να ψάξεις για “βίγκαν πίτσα”, “βίγκαν μουσακάς”, “βίγκαν παστίτσιο”, “βίγκαν γύρος” κτλ.

Μερικές φορές μπορεί να είναι κάποιο ψυχολογικό θέμα, ίσως άγχος από πίεση από την κοινωνία ή κάποιο δύσπιστο μέρος του μυαλού τους να τους έλεγε ότι πρέπει να ξαναφάνε ζωικά προϊόντα γιατί είχαν διαβάσει πολλά άρθρα με την προπαγάνδα ζωικών προϊόντων και ίσως ήθελαν να τα πιστέψουν και να τα δικαιολογήσουν. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι ένιωσαν πολύ καλύτερα από την στιγμή που έφαγαν κάποιο ζωικό παράγωγο. Κάτι τέτοιο δεν υποστηρίζεται επιστημονικά. Αντιθέτως, αυτό είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο που λέγεται “πλασέμπο”. Στο φαινόμενο αυτό οι άνθρωποι νιώθουν ότι η υγεία τους βελτιώνεται αφού έλαβαν μια θεραπεία, η οποία όμως ήταν ψεύτικη ή ανύπαρκτη. Αυτό συμβαίνει γιατί είχαν από πριν την πίστη (και την θέληση) ότι αυτή η ψεύτικη θεραπεία θα δούλευε και έτσι ο εγκέφαλός τους παράγει μια υποκειμενική αντίληψη θεραπευτικού αποτελέσματος.
Ειδικά για αυτούς που δεν νοιάζονταν για τα ζώα και βάζουν την πολυτέλειά τους πάνω από οποιαδήποτε λογική και ηθική, που θέλουν τα πάντα και δεν είναι ευχαριστημένοι με τίποτα, μπορεί να ήθελαν να “ξεσκάσουν” και να κάνουν αυτήν την “αμαρτία” για να φύγει ένα βάρος από πάνω τους και να νιώσουν καλύτερα, όπως π.χ. υπάρχουν “cheat days” για υπέρβαρα άτομα που είναι σε δίαιτα, αλλά μια στο τόσο ξανατρώνε πολλά γλυκά, ή άτομα που προσπαθούν να κόψουν το κάπνισμα, αλλά καπνίζουν μια στο τόσο, ή αλκοολικοί που ενώ προσπαθούν να κόψουν το μεθύσι, συνεχίζουν να πίνουν μια στο τόσο, ή όπως κάνουν ζευγάρια που απατούνε τους συντρόφους τους για να αισθάνονται “ελεύθερα πνεύματα”, ενώ έχουν δώσει ιερούς όρκους γάμου υπό το βλέμμα του Θεού.
Όπως τα παραπάνω, έτσι και η κρεατοφαγία είναι ένα εθιστικό ναρκωτικό. Το ότι υπάρχουν άτομα που υπέκυψαν στα καπρίτσια τους, δεν σημαίνει ότι τα καπρίτσια αυτά είναι υγιεινά ή ηθικά δικαιολογημένα.
Σε τέτοιες περιπτώσεις προτείνουμε να γίνετε μέλος σε βίγκαν ομάδες, να κάνετε φιλίες με βίγκαν και να μοιράζεστε πληροφορίες, ώστε να μην αισθάνεστε μόνος σε αυτό το ταξίδι.

Ο Αδάμ ήταν άνθρωπος: δεν θέλησε το μήλο για το μήλο, το θέλησε επειδή ήταν απαγορευμένο.
Μαρκ Τουαίην
Αμερικανός συγγραφέας

Σε πολλές περιπτώσεις το άτομο που παρατάει το βιγκανισμό φυσικά και λέει ότι το έκανε για λόγους υγείας και παριστάνει έτσι το θύμα, ώστε να κάνει τον κόσμο να τον συμπονευτεί και να τον στηρίξει, ώστε να αποπροσανατολίσει έτσι την προσοχή από τα πραγματικά θύματα, που είναι τα ζώα.
Αν όμως το άτομο αυτό ενδιαφερόταν πράγματι για τα ζώα, θα είχε επισκεφτεί κάποιον διατροφολόγο για να βρει ένα τρόπο να παραμείνει βίγκαν.
Με την πάροδο του χρόνου είναι φυσικό να αλλάζουν οι απαιτήσεις του σώματός μας. Περνάμε από ασθένειες, το κλίμα αλλάζει, οι γυναίκες μπορεί να μείνουν έγκυες, αθλούμαστε, γερνάμε. Έτσι μπορεί κάποιο πλάνο διατροφής που ακολουθούσαμε σε κάποια φάση της ζωής μας, να μην μας καλύπτει σε κάποια άλλη φάση.
Όπως λοιπόν ένας μη-βίγκαν θα άλλαζε κάποια τρόφιμα στη διατροφή του, έτσι και ένας βίγκαν μπορεί να κάνει το ίδιο.

Το ότι κάποιος είναι παμφάγος, δεν σημαίνει ότι τρέφεται υγιεινά και ότι παίρνει σίγουρα όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. Πως γίνεται να υπάρχουν τόσοι διατροφολόγοι που έχουν δουλειά και να υπάρχουν εταιρείες με συμπληρώματα διατροφής που έχουν χρήματα να βάζουν διαφημίσεις στο Μετρό; Σίγουρα δεν βγάζουν τα κέρδη τους από μερικούς βίγκαν.
Επίσης, τι γίνεται με όλους αυτούς τους πρώην κρεατοφάγους που αισθάνθηκαν καλύτερα αφότου έγιναν βίγκαν;
Από τα παραπάνω φαίνεται ότι υπάρχει μια υποκριτική αντιμετώπιση του βιγκανισμού, γιατί:

  • όταν κάποιοι βίγκαν λένε ότι έχουν πρόβλημα υγείας, ο κόσμος καταλήγει άμεσα στο συμπέρασμα ότι ο βιγκανισμός είναι ανθυγιεινός, αλλά
  • όταν δεκάδες χιλιάδες μη-βίγκαν έχουν πρόβλημα υγείας και υποφέρουν/πεθαίνουν από αρρώστιες, τότε ο κόσμος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν πρόσεχαν την υγεία τους – γιατί όμως να μην πούνε και για τον βίγκαν ότι μπορεί και αυτός από τεμπελιά να είχε παραμελήσει την υγεία του;

Αυτό ονομάζεται “δύο μέτρα και δύο σταθμά“.

Βρήκα έρευνες στο διαδίκτυο που καταρρίπτουν όλα όσα λένε οι βίγκαν.
Είναι πιο εύκολο να εξαπατήσεις τους ανθρώπους παρά να τους πείσεις ότι έχουν εξαπατηθεί.
Μαρκ Τουαίην
Αμερικανός συγγραφέας

Στο διαδίκτυο μπορεί να υπάρχουν πολλές έρευνες, από διάφορες χρονικές περιόδους, χρηματοδοτούμενες από βιομηχανίες με διάφορα συμφέροντα, με διάφορα δείγματα ατόμων (μικρά ή μεγάλα) που κράτησαν διαφορετικά χρονικά διαστήματα και οι οποίες μπορεί να αποδείξουν το οτιδήποτε. Δηλαδή άλλες έρευνες πιο αξιόπιστες και άλλες λιγότερο αξιόπιστες.

Εφόσον υπάρχουν πολλά βίγκαν άτομα (μέσα σε αυτά και αθλητές) που έχουν αποδείξει ότι η βίγκαν διατροφή μπορεί να δουλέψει για όλους, αν σκεφτούμε τα θετικά που έχει η βίγκαν διατροφή στην προστασία του περιβάλλοντος και των ζώων, τότε σίγουρα αξίζει να δοκιμάσουμε.

Όταν ψάχνουμε στο google για να βρούμε πληροφορίες για την υγεία και τη διατροφή, καλό είναι επίσης να γνωρίζουμε αυτό το λίγο γνωστό, αλλά σημαντικό γεγονός. Το 2019 η Google αγοράστηκε από μια φαρμακευτική εταιρεία και έγιναν ένα. Από τότε, λογοκρίνουν πληροφορίες για τη φυσική υγεία, μεταξύ άλλων, διαγράφουν κάποιες σελίδες και κάνουν άλλες αόρατες.
https://thefedupdemocrat.home.blog/2019/07/07/google-is-now-a-pharmaceutical-company/

Και δεν είναι μόνο αυτό που λογοκρίνουν. Έχουν κατηγορηθεί και μηνυθεί για ταλαντευόμενα αποτελέσματα στην πολιτική, για μονοπώληση τεχνολογιών ψηφιακής διαφήμισης και πολλά άλλα.
https://www.wsws.org/en/articles/2020/11/04/goog-n04.htm

Δίπλα στην Big Pharma, οι βιομηχανίες κρέατος και γαλακτοκομικών είναι μια από τις μεγαλύτερες στον κόσμο και δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι όταν πληκτρολογείτε στην αναζήτηση στο Google «είναι υγιεινό το κρέας», θα λάβετε πολλά αποτελέσματα σχετικά με τα οφέλη του για την υγεία. Τα περισσότερα από αυτά τα άρθρα και μελέτες έχουν χρηματοδοτηθεί από την ίδια τη βιομηχανία κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων.
https://nutritionfacts.org/blog/the-dairy-industrys-misleading-study-designs/
https://ffacoalition.org/articles/meat-money-how-the-meat-and-dairy-industry-fund-scientific-research

Επιπλέον, οι γκουρού των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως ο carnivoremd και άλλοι λάτρεις της κατανάλωσης κρέατος και influencers, παραπλανούν δεδομένα, βασιζόμενοι σε μία μόνο μελέτη και συχνά χωρίς ποσοτική σύνθεση των παρουσιαζόμενων στοιχείων ή παρουσιάζουν μόνο μέρη των σχετικών μελετών, παραπλανώντας έτσι τους ανθρώπους που θέλουν να τρώνε υγιεινά και να κάνουν θετικές αλλαγές στη ζωή τους.
Από την άλλη πλευρά, γιατροί όπως ο Δρ Mathew Nagra και ο Dr Michael Greger εμβαθύνουν σε βάσεις δεδομένων μελετών, εξετάζοντας μετα-ανάλυση, ερευνητικές μελέτες από ομοτίμους και μελέτες κοόρτης, διασφαλίζοντας ότι κανένα ψέμα και ψεύτικος ισχυρισμός δεν απομυθοποιείται. Βασίζονται στο σύνολο των αποδεικτικών στοιχείων – κάτι που πρέπει να κάνουν όλοι όταν κάνουν έρευνα υγείας ή δίνουν συμβουλές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Μην ανησυχείτε. Δεδομένου ότι είναι δύσκολο να φτάσουμε σε αποδεδειγμένες, αμερόληπτες πληροφορίες που βασίζονται στην επιστήμη, θα μοιραστούμε αρκετούς ιστότοπους υγείας από διάσημους γιατρούς που παρέχουν σχετικές, χωρίς λογοκρισία πληροφορίες και ανεξάρτητες μελέτες για την υγεία και τη διατροφή.

Δρ Γκρέγκερ
https://nutritionfacts.org/
Δρ Μακντούγκαλ
https://www.drmcdougall.com/education/
Δρ Φούρμαν
https://www.drfuhrman.com/position-papers
Ο Δρ Νιλ Μπάρναρντ
https://www.pcrm.org/
Δρ Μίλτον Μιλς
https://drmiltonmillsplantbasednation.com/
Δρ Κάμπελ
https://nutritionstudies.org/whole-food-plant-based-diet-guide/
Ο Δρ Ζακ Μπους
https://zachbushmd.com/knowledge-base/
Δρ Caldwell Esselstyn
https://www.dresselstyn.com/site/
Δρ Γκαρθ Ντέιβις
https://proteinaholic.com/
Ο Δρ Γουίλ Μπουλσίεβιτς
https://www.forksoverknives.com/wellness/fiber-fueled-cookbook-will-bulsiewicz-md/
https://theproof.com/building-a-healthy-gut-with-dr-will-bulsiewicz/
Δρ Μάικλ Κλάπερ
https://www.doctorklaper.com/

Εάν εξακολουθείτε να αμφιβάλλετε και δεν ξέρετε ποιον να εμπιστευτείτε, θυμηθείτε ότι ορισμένες μελέτες μπορεί να λένε ψέματα, αλλά η φυσιολογία, η βιολογία και η ανατομία μας όχι. Σύμφωνα με όλα τα χαρακτηριστικά μας, είμαστε 100% φυτοφάγα. Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για αυτό, μπορείτε να δείτε μια διάλεξη από τον Δρ Μίλτον Μιλς με τίτλο «Είμαστε σχεδιασμένοι να τρώμε κρέας;» Ασχολείται με αυτό το θέμα εδώ και δεκαετίες και εμβαθύνει στη σύγκριση της ανατομίας μεταξύ σαρκοφάγων, παμφάγων και φυτοφάγων ζώων.

Μπορείτε να κάνετε τη δική σας δοκιμή με τη βίγκαν διατροφή και να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα.

Είμαστε στη διάθεσή σας να σας βοηθήσουμε για ότι μπορεί να χρειαστείτε.